Orta Çağ’da 25 milyon insanın ölümüne neden olduğu tahmin edilen veba salgınının nasıl yayıldığına ilişkin yeni gerçekler ortaya çıktı.
Kara Ölüm diye bilinen vebaya yol açan “Yersinia pestis” adlı bakteri, kemirgen ve pireler arasında doğal yolla yayılıyor. Pirelerin insanları ısırarak hastalığı bulaştırdığı bilindiğinden, veba salgınlarına bunun yol açtığı tahmin ediliyor.
PLOS Biology dergisinde yayınlanan bir araştırma, vücut bitlerinin veba bakterisini aktarmada önceden düşünülenden daha etkili olabileceğini ve dolayısıyla hıyarcıklı veba salgınındaki sayıların artmasına yardımcı olabileceğini öne sürüyor.
Vücut bitleri, hastalık yayabilen ve genellikle kalabalık koşullarda yaşayan insanları etkileyen parazitlerdir. Bilim insanları vücut bitinin bakteriyi yayma hızını laboratuvar ortamında değerlendirdi.
İnsan derisinin ısısını taklit eden yapay bir derideki Yersinia pestis içeren kan örnekleriyle beslenen bitler enfekte oldu. Örneklerdeki bakteri seviyesi, gerçek insan vakalarına yakındı.
Bu bitler, yapay deriden kan emerek bakteriyi yaymaya başladı.
Araştırmacılar bakterinin, bitlerdeki tükürük bezini enfekte edebildiğini de tespit etti. Bu tükürük bezleri, enfeksiyonu sadece sindirim sisteminde taşıyan bitlerden daha istikrarlı bir şekilde patojeni bulaştırdı.
Bezlerin salgıladığı bir tür kayganlaştırıcı maddenin, bakteriyi bitlerin ağız kısmına bulaştırdığı düşünülüyor. Bilim insanlarına göre bu bitler insanları ısırarak hastalığı bulaştırmış ve salgının patlak vermesinde rol oynamış olabilir.
